Wystawa Bataliony Chłopskie 1940-45 w kieleckim starostwie
28 Września 2017
Starostwie Powiatowym w Kielcach otwarto wystawę pt. Bronić każdej grudki ziemi – Bataliony Chłopskie 1940-1945” przedstawiająca genezę Batalionów Chłopskich, ich strukturę, kadry, zaplecze, szkolenie i uzbrojenie.
Wystawę w kieleckim starostwie otworzyli: starosta kielecki Michał Godowski, członek Zarządu Powiatu w Kielcach – Józef Szczepańczyk. Obecny był także Przewodniczący Rady Powiatu w Kielcach – Jan Cedro oraz marszałek województwa świętokrzyskiego Adam Jarubas.
Wystawa przedstawia różnorodne formy działalności konspiracyjnego ruchu ludowego, zarówno w zakresie walki cywilnej, jak akcji bojowych, w tym pomocy dla ludności polskiej wysiedlanej z Zamojszczyzny, w obronie której BCh na przełomie 1942/1943 r. stoczyły pierwsze na ziemiach polskich otwarte bitwy z Niemcami. Ekspozycja prezentuje wiele zdjęć i materiałów archiwalnych ze zbiorów Muzeum oraz Zakładu Historii Ruchu Ludowego.
Starosta kielecki Michał Godowski otwierając wystawę powiedział, że inspiracją do jej urządzenia była przypadająca wczoraj, 27 września 78. rocznica powstania Polskiego Państwa Podziemnego. - Jedną z jego formacji były Bataliony Chłopskie. W ekspozycji przedstawiono genezę Batalionów Chłopskich, ich strukturę, kadry, zaplecze, szkolenie i uzbrojenie. Zadaniem Batalionów było przeciwdziałanie w czasie II wojny światowej, eksterminacji biologicznej oraz eksploatacji gospodarczej wsi – mówił starosta. Starosta przypomniał genezę powstania Batalionów i związek z ziemią kielecką.
- Struktury, które działały w naszym województwie stanowiły jedną z najbardziej aktywnych w naszym województwie, jeśli chodzi o działalność zbrojną. Możemy być dumni z tego, iż z naszego województwa pochodził komendant główny BCH, gen. Franciszek Kamiński, jeden ze współtwórców Batalionów. 8 października 1940 roku generał Kamiński złożył przysięgę. W związku z tym ten dzień obchodzony jest przez środowisko Batalionów obchodzony jest jako Dzień Żołnierza Batalionów Chłopskich. – dodał Józef Szczepańczyk.
Przewodniczący Jan Cedro podkreślił, iż to kolejna wystawa, którą organizuje kieleckie starostwo. Wiele też mówił o edukacji historycznej młodzieży. – Tą wystawą oddajemy hołd i sprawiedliwość Batalionom Chłopskim, których ranga historyczna była zdecydowanie większa, niż miejsce zajmowane w podręcznikach historii. Dla prawdy historycznej warto o tym głośno mówić.
Obecny na otwarciu marszałek Adam Jarubas podziękował za starostwu za zorganizowanie wystawy. Jego zdaniem samorząd powiatowy w ten sposób włącza się w obchody istotnych wydarzeń w historii Polski. - Starostwo i powiat kielecki tak ładnie promują tak ważne inicjatywy odwołujące się do pamięci, tradycji i historii naszej ziemi – powiedział marszałek.
Warto dodać, iż ekspozycja została stworzona w Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego w Warszawie jako jedna ze zbioru wystaw czasowych wypożyczanych na zewnątrz. Prezentowane są dokumenty, rozkazy, raporty, zdjęcia żołnierzy BCh i sanitariuszek Zielonego Krzyża, instrukcje organizacyjne i bojowe, schematy struktur, przedstawiają działalność i dorobek Batalionów Chłopskich w walce z okupantem. Świadectwa szkół leśnych, rozkazy i ulotki dotyczące życia gospodarczego kraju dokumentują cywilny charakter oporu. Ogólną liczebność szeregów BCh ocenia się na ok. 160 tys. osób. Najaktywniejszymi okręgami ich działalności były: kielecki, krakowski, lubelski i warszawski. Przeprowadzono ok. 3000 akcji dywersyjnych. Najaktywniejszy okres starć z wrogiem przypadł na 1944 rok. Obrona ludności Zamojszczyzny przed wypędzeniem i osadzeniem tam niemieckich kolonistów była jednym z najważniejszych zadań dokonanych przez żołnierzy Batalionów Chłopskich.
Miejsca upamiętnienia BCh w powiecie kieleckim:
Brynica – gm. Piekoszów (Obok szkoły znajduje się obelisk upamiętniający rozstrzelanie we wrześniu 1944 r. przez gestapowców na polach Brynicy dziewięciu żołnierzy BCh.
Drugnia – gm. Pierzchnica (Krzyż i tablica upamiętniająca żołnierzy BCh i AK. W czasie wojny z terenu b. gminy Drugnia poległo 65 żołnierzy BCh i AK i osób cywilnych).
Łagów (Szkoła im. Batalionów Chłopskich. W tej okolicy działał bardzo aktywnie oddział BCh dowodzony przez Eugeniusza Fąfarę „Nawrota”. Początkowo liczył 9 osób i szybko rozrósł się do ponad 200.
Rakówka – gmina Raków (W okolicy Rakowa powstał 20 – osobowy oddział BCh, którym dowodził mieszkaniec Rakówki Czesław Staniszewski „Błękitny”. W odwecie za akcje zbrojne oddziału Niemcy 13 czerwca 1943 r. dokonali pacyfikacji Rakówki. Aresztowano 12 mieszkańców wsi podejrzanych o przynależność do Batalionów. Zostali rozstrzelani w lesie w pobliżu wsi Nikisiałka. Mieszkańcy Rakówki i okolicznych wsi upamiętnili ich poprzez wybudowanie pomnika.
Miejsca upamiętnienia BCh w Kielcach:
Kościół Garnizonowy - Tabli ca wmurowana w roku 2000.
Ulica Batalionów Chłopskich znajduje się w dzielnicy Niewachlów I.
Tablica przy ul. Siennej (W budynku tym znajdował się punkt rozdzielczy prasy konspiracyjnej. 4 listopada 1943 r. gestapo aresztowało tutaj dwójkę kolporterów prasy ludowej – Władysława Kwietnia „Lutka” i Barbarę Majewską – Machałową „Basię”. Oboje odebrali sobie życie zażywając cyjanek. Nie wydali nikogo).
„Bronić każdej grudki ziemi – Bataliony Chłopskie 1940-45”
