Turystyka sakralna w powiecie

 

Miejsca kultu religijnego są nie tylko celem pielgrzymów.  Klasztor na Świętym Krzyżu od lat cieszy się największym zainteresowaniem wśród turystów w powiecie kieleckim. W ubiegłym roku odwiedziło go 350 137 osób.

- Turystykę religijną możemy podzielić na pielgrzymkową i religijno-krajoznawczą. Ta pierwsza wiąże się głównie z odwiedzaniem miejsc świętych, a jej głównym celem jest modlitwa, kontemplacja i uczestnictwo w uroczystościach religijnych. Turystyka religijno-krajoznawcza natomiast przeznaczona jest dla tych, którzy chcą zobaczyć i poznać historię oraz architekturę miejsca kultu. Dodatkowo zwiedzanie jest zawsze atrakcyjniejsze, gdy o danej świątyni opowiada ksiądz lub zakonnik  – mówi Grzegorz Niedbała, przewodnik świętokrzyski PTTK.

W powiecie kieleckim są cztery sanktuaria diecezjalne: dwa w diecezji sandomierskiej i dwa w diecezji kieleckiej oraz sanktuarium świętych i błogosławionych pańskich. Znajduje się także 19 miejsc związanych z kultem słynących łaskami wizerunków Matki Boskiej i świętych. Na terenie powiatu znajdziemy także sanktuaria zapomniane i zamarłe. – To takie sanktuaria, do których kiedyś odbywały się pielgrzymki, a teraz ustały z jakiejś przyczyny. Są to miejsca ciągle żywe dla społeczności lokalnej – tłumaczy ks. dr Mirosław Cisowski, rzecznik prasowy Diecezji Kieleckiej.  Zaliczamy do nich m.in. kościół w Tumlinie, gdzie znajduje się otoczony kultem obraz Matki Bożej Śnieżnej.

Do najbardziej znanych i najczęściej odwiedzanych miejsc kultu przez turystów należą: klasztor na Świętym Krzyżu, sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia w Piekoszowie, sanktuarium Matki Bożej Loretańskiej w Piotrkowicach, klasztor bernardynek w Świętej Katarzynie, kościół parafialny i zespół klasztorny franciszkanów w Chęcinach.

– Często miejsca kultu religijnego znajdują się blisko innych atrakcji turystycznych. To dodatkowo zachęca do zwiedzania – dodaje przewodnik świętokrzyski PTTK. 

 Klasztor na Świętym Krzyżu

Data założenia klasztoru benedyktynów na Łysej Górze nie jest znana. Przechowywane w nim są relikwie Krzyża Świętego, od których opactwo i wzgórze wzięło swoją nazwę. Od 1936 klasztor zamieszkuje Zgromadzenie Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej.

Sanktuarium Matki Bożej Miłosierdzia w Piekoszowie

Pierwszy kościół parafialny w Piekoszowie pod wezwaniem Św. Jakuba Apostoła powstał w 1366 roku. Świątynia przetrwała do XIX wieku. W 1807 roku proboszcz ksiądz Bernard Bzinkowski rozpoczął budowę nowego kościoła pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Kościół konsekrował biskup sandomierski Antoni Ksawery Sotkiewicz w 1884 roku. Kościół w Piekoszowie to jedno z głównych sanktuariów maryjnych na Kielecczyźnie. Największym kultem otaczany jest słynący łaskami barokowy obraz Matki Bożej Miłosierdzia, namalowany w latach 1691-1693. W święto Wniebowstąpienia Pańskiego 21 maja 1705 roku obraz podobno płakał krwawymi łzami. Wydarzenie to, opisane przez jednego z naocznych świadków, Józefa Tarło, starostę goszczyńskiego, zapoczątkowało kult Matki Bożej Piekoszowskiej.

Zespół klasztorny Karmelitów w Piotrkowicach

Erekcję budowy klasztoru i kościoła podpisano w Chęcinach w 1630 r. Fundatorami byli kasztelan połaniecki Maciej i Zofia Rokszyccy. Budowę rozpoczęto w 1635 r., a ukończono 1652 r. W latach 1770-1776 na osi nawy kościoła, od strony zachodniej, wybudowano późnobarokową kaplicę, a w niej Domek Loretański. Na zewnętrznych ścianach „domku” namalowane są sceny z życia Matki Bożej.  Wewnątrz w ołtarzu gotycka figura Matki Bożej Piotrkowickiej z ok. 1400 r.  Figura ta otaczana jest szczególnym kultem wiernych.

Klasztor bernardynek w Świętej Katarzynie

O losach klasztoru nie wiadomo zbyt wiele, ponieważ kilkakrotnie dotknięty on został plagą pożaru, podczas którego zniszczeniu uległy przechowywane tu dokumenty. Wiadomo jednak, że murowany kościół i klasztor wzniesiony został przez biskupa krakowskiego Jana Rzeszowskiego. Przy kościele tym osadzeni zostali Bernardyni, „którzy wśród ciemnego lasu wyrąbali drogę z Kielc do Bodzencina własnemi rękoma, a od siebie na Łysą górę”. Gdy w 1815 r. spłonął klasztor Bernardynek w Drzewicy, zakonnicy od Świętej Katarzyny oddali swoją siedzibę współsiostrom. 12 maja 1847 r., kolejny pożar zniszczył do szczętu kościół, klasztor i wszystkie zabudowania. Spłonęły wówczas wszystkie archiwa, biblioteka oraz cenne zabytki pozostałe z dawnych wieków. Odbudowa, finansowana ze składek zbieranych w Królestwie i na Litwie, trwała wiele lat. W 2015 roku minęła dwusetna rocznica pobytu w Świętej Katarzynie Sióstr Bernardynek. Przez ten czas siostry przetrwały zagrożenie kasatą klasztoru, potyczki Wielkiej Wojny i okupację hitlerowską. Po wojnie prowadziły kursy kroju, szycia, haftu oraz internat i – do 1962 r. – stołówkę. Obecnie w Świętej Katarzynie żyje i pracuje 27 sióstr. Zgodnie z regułą, dzielą czas pomiędzy modlitwę w intencjach Kościoła, Polski, ludzi oraz pracę na potrzeby klasztoru i miejscowego kościoła.

Kościół parafialny Św. Bartłomieja i zespół klasztorny franciszkanów w Chęcinach         

Kościół w Chęcinach wzniesiono u podnóża średniowiecznego zamku, na szczycie tarasowatych skarp. Ufundowany został w pierwszej połowie  XIV w., około 1315 r. przez Władysława Łokietka, ale jego budowę dokończył Kazimierz Wielki, ok. 1350 r. W nawie południowej świątyni mieści się renesansowa kaplica Trzech Króli, uważana za małe arcydzieło. Późnorenesansowy ołtarz z bogato rzeźbionym w marmurze chęcińskim i białym wapieniu, krucyfiksem, narzędziami Męki Pańskiej i figurami alegorycznymi zdobi umieszczona w jego podstawie płaskorzeźba „Holdu Trzech Króli”.  Ufundował ją Włoch Kasper Fodyga, wójt i mecenas Chęcin, z przeznaczeniem na kaplicę i grobowiec rodzinny. Do dnia dzisiejszego w kaplicy grobowej zachowały się szczątki rodu Fodygów. Legenda głosi, że kościół połączony był z zamkiem podziemnym przejściem. Jego wylot znajdować się miał pośrodku dziedzińca zamkowego, gdzie do dziś widoczny jest wykuty w skale otwór.

Kościół w zespole klasztornym franciszkanów

Fundatorem kościoła i klasztoru był król Kazimierz Wielki. Powstał on w 1368 r. Świątynia była od początku murowana z kamienia w stylu gotyckim. Natomiast klasztor dla 12 zakonników był drewniany, dlatego stał się on w 1465 r. pastwą pożaru, który zniszczył również całe miasto. W czasie reformacji, w 1581 r. kościół został zajęty na 15 lat przez zwolenników skrajnego kalwinizmu, zwanych "braćmi polskimi" lub arianami. Rada Administracyjna Królestwa Polskiego 11 listopada 1817 r. wydała w imieniu króla-cara Aleksandra I dekret o zabraniu franciszkanom kościoła i klasztoru oraz przeznaczeniu ich na więzienie. Przystosowanie kościoła i klasztoru do celów więziennych trwało kilka lat. W tym czasie urządzono zakład obróbki marmuru. Więzienie w franciszkańskich budynkach istniało przez 110 lat, do 30 listopada 1927 r. Po likwidacji więzienia budynki pozostały nadal w rękach państwowych i służyły różnym celom. Miał tu siedzibę sąd grodzki, a także szkoła. W czasie II wojny światowej zajmowało je wojsko niemieckie. Po II wojnie światowej mieściła się tu nadal szkoła podstawowa, a przez dwa lata także szkoła kamieniarska. W latach sześćdziesiątych władze państwowe rozpoczęły odnowę budynków, przekazały obiekt Wojewódzkiemu Przedsiębiorstwu Turystyczno-Krajoznawczemu "Łysogóry" w Kielcach. W budynkach klasztornych urządzono pomieszczenia hotelowe, w kościele restaurację, a w kaplicy św. Leonarda coctailbar, które działały do 21 marca 1991 r. Odnowiony kościół został oddany do użytku liturgicznego 3 sierpnia 1997 r.

Turystyka sakralna w powiecie

6

Turystyka sakralna w powiecie