Sukowianki znad Lubrzanki, kustoszki lokalnych tradycji
2 Marca 2020
Pracują zawodowo, dbają o rodziny, a ponadto pomagają ocalić od zapomnienia regionalne tradycje. Najbardziej zaangażowane w historię i rozwój swojej miejscowości mieszkanki Sukowa zawiązały w 2012 roku Koło Gospodyń Wiejskich Sukowianki znad Lubrzanki. Dziś, po ośmiu latach ich działalności, nie wyobrażamy sobie bez nich świąt, festynów i jarmarków.
Koło reaktywowała obecna radna powiatu kieleckiego Anna Kosmala, która zorganizowała spotkanie założycielskie. Był to ukłon w stronę bogatych tradycji gminy Daleszyce, pielęgnowanych przez istniejące już koła, a także w stronę własnych korzeni. – W Sukowie przed dekadami istniało Koło Gospodyń, w którym działały obie moje babcie – opowiada radna. – Oglądając zdjęcia rodzinne z kobietami w pięknych strojach ludowych, z wieńcami dożynkowymi, zapragnęłam wrócić do tych wyjątkowych tradycji. Odzew był bardzo pozytywny. Na pierwsze spotkanie przyszło około 50 pań.
Radna podkreśla, że Sukowianki mają swoją misję. – Stworzyłyśmy Koło, żeby zacieśniać więzy międzyludzkie, integrować społeczeństwo – znaleźć tę niszę w ofercie dla kobiet z naszej miejscowości. Chcemy połączyć tradycję z nowoczesnością i nie jest to slogan, ponieważ śpiewamy w oryginalnej gwarze z terenu Gór Świętokrzyskich, a jednocześnie staramy się organizować festyny, które mają w swojej ofercie nowoczesne rozwiązania dla mieszkańców – zaznacza Anna Kosmala.
Obecnie Koło liczy 30 członkiń. Panie podzieliły się swoimi pasjami, zakładając w ramach Koła dwie sekcje: kulinarną i śpiewaczą, w których przypominają tradycyjne receptury kulinarne, ludowe piosenki, a także regionalne obrzędy. To istotny atut Sukowianek, ponieważ nie wszystkie KGW mogą się pochwalić pielęgnowaniem tak odmiennych dziedzin życia. – Chętnie występujemy podczas imprez organizowanych na terenie gminy, ale też mamy okazję reprezentować ją „na zewnątrz”, w powiatowych i wojewódzkich konkursach kulinarnych i śpiewaczych, a także podczas ogólnopolskich imprez kulturalnych – opowiada Magdalena Zielińska, kierowniczka zespołu śpiewaczego. Sukowianki „specjalizują się” w piosenkach i przyśpiewkach ludowych, wykonywanych z wielką dbałością o zachowanie gwary świętokrzyskiej. W repertuarze mają także kolędy i starodawne pastorałki, pieśni religijne, okolicznościowe oraz biesiadne.
Dbanie o wierność tradycji widać również w wyglądzie Sukowianek. Zespół śpiewaczy nosi w pełni autentyczne stroje ludowe w kolorach charakterystycznych dla Kielecczyzny. Sięganie do korzeni wymusza także praca nad repertuarem. – Inspiracją do wyboru piosenek są przekazy ustne z naszych rodzinnych domów oraz od starszych mieszkańców Sukowa. Często też szukamy podpowiedzi w publikacjach zawierających stare, autentyczne utwory z naszego regionu – dodaje Magdalena Zielińska.
W 2016 roku Sukowianki zostały najpopularniejszym Kołem powiatu kieleckiego w plebiscycie „Echa Dnia”. To dowód niespoczywania na laurach gospodyń; dwa lata wcześniej w tym samym plebiscycie zajęły trzecie miejsce. Liczne nagrody i wyróżnienia co roku przywożą ze swoich występów śpiewaczki. „Karierę” rozpoczęły z przytupem – I miejscem w konkursie „Ciżbą śpiewanie” im. Oskara Kolberga 2014. Na podium stawały też m.in. podczas Buskich Spotkań z Folklorem, Świętokrzyskiego Konkursu Kolęd i Pastorałek, Powiatowego Przeglądu Zespołów Folklorystycznych i Solistów w Chmielniku, mogą się też pochwalić wyróżnieniem w konkursie „Jawor u źródeł kultury”.
Panie wspaniale gotują, ich specjalność to pierogi oraz wszelkie tradycyjne przysmaki regionu kieleckiego. Obie sekcje współpracują w organizacji takich wydarzeń jak Festyn Rodzinny w Sukowie czy dożynki gminne. Poza uświetnianiem wielu uroczystości swoimi występami, Sukowianki prezentują własnoręcznie wykonane rękodzieło, jak choćby wieńce dożynkowe czy palmy wielkanocne. Wspólnie przedstawiają tradycyjne obrzędy ludowe, m.in. kiszenie kapusty, „przepiórkę”, wypiekanie chleba (prezentowane w Muzeum Wsi Kieleckiej). Do lokalnej tradycji weszły już imprezy zainicjowane przez Sukowianki, jak biesiada dla starszych mieszkańców Sukowa, czyli seniorada, oraz zabawy dla najmłodszych z okazji mikołajek czy Dnia Dziecka.
KGW Sukowianki znad Lubrzanki należy do Stowarzyszenia Kobiet Wiejskich Gminy Daleszyce. Jego przewodniczącą jest Małgorzata Brzoza, kierownikiem sekcji kulinarnej – Lucyna Matusiak, a śpiewaczek – Magdalena Zielińska.
– Działalność w KGW to przede wszystkim dobra zabawa i okazja do połączenia „przyjemnego z pożytecznym”. Zdajemy sobie sprawę, że jesteśmy spadkobierczyniami tradycji i kultury ludowej naszych babć i dziadków. To bardzo zobowiązuje – podkreśla Magdalena Zielińska.