Reklamacje- zmiany w przepisach

Od stycznia tego roku weszło w życie wiele zmian w przepisach konsumenckich. Jedną z najważniejszych są nowe uregulowania dotyczące składania przez konsumentów reklamacji zakupionych towarów.

Opisane zostały one w rozdziale 5A ,,Umowy zobowiązujące do przeniesienia własności towaru na konsumenta’’, w art. 43a- 43g ustawy z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta. Dotyczą umów zobowiązujących do przeniesienia własności towaru na konsumenta, w tym w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło będące towarem, zawartych po 31 grudnia 2022 roku.

Ustawodawca w  nowych przepisach zrezygnował z posługiwania się pojęciem wady fizycznej i prawnej (jak przy rękojmi w kodeksie cywilnym) i zamiast tego wprowadził pojęcie braku zgodności towaru z umową. W myśl tych przepisów towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

- opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji;

- przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Ponadto towar, aby został uznany za zgodny z umową  musi:

1) nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk;

2) występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi - również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie, chyba że przedsiębiorca wykaże, że:

1. a) nie wiedział o danym publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć,
2. b) przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakich publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób,
3. c) publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;

3) być dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać;

4) być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.

,,Nowe przepisy przewidują domniemanie, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od chwili dostarczenia towaru, istniał w chwili jego dostarczenia, o ile nie zostanie udowodnione inaczej lub domniemania tego nie można pogodzić ze specyfiką towaru lub charakterem braku zgodności towaru z umową. Tym samym wydłużono z 1 roku do 2 lat okres, w trakcie którego ciężar dowodu zgodności towaru z umową spoczywa na przedsiębiorcy.

Przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu dwóch lat od tej chwili, chyba że termin przydatności towaru do użycia, określony przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, jest dłuższy.

Wydłużony został okres, w ciągu którego konsument może dochodzić roszczeń z tytułu niezgodności towaru z umową  poprzez odwołanie do zasad ogólnych- co do zasady będzie to 6 lat (przy rękojmi roszczenia ulegały przedawnieniu z upływem roku, od dnia stwierdzenia wady)’’. 

Zmianie uległa hierarchia środków ochrony, bowiem w pierwszej kolejności konsument może domagać się przywrócenia zgodności towaru z umową przez jego naprawę lub wymianę, a dopiero później, przy spełnieniu określonych w art. 43e ustawy o prawach konsumenta przesłanek, może wnosić o obniżenie ceny albo odstąpić od umowy.

Należy odnotować, że przewidziane są jednak sytuacje, gdy konsument może od razu złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny lub oświadczenie o odstąpieniu od umowy, a mianowicie, gdy:

1) brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze środków ochrony w postaci domagania się naprawy lub wymiany,

2) z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.

Przedsiębiorca dokonuje naprawy lub wymiany w rozsądnym czasie od chwili, w której został poinformowany przez konsumenta o braku zgodności z umową, i bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta, uwzględniając specyfikę towaru oraz cel, w jakim konsument go nabył. Koszty naprawy lub wymiany, w tym w szczególności koszty opłat pocztowych, przewozu, robocizny i materiałów, ponosi przedsiębiorca.

Co ważne konsument udostępnia przedsiębiorcy towar  podlegający naprawie lub wymianie, a przedsiębiorca odbiera go od niego na swój koszt. Jeśli towar został zamontowany przed ujawnieniem się braku zgodności towaru z umową, przedsiębiorca demontuje towar oraz montuje go ponownie po dokonaniu naprawy lub wymiany albo zleca wykonanie tych czynności na swój koszt.

W przypadku odstąpienia od umowy konsument powinien niezwłocznie zwrócić towar przedsiębiorcy na jego koszt. Przedsiębiorca ma obowiązek zwrócić konsumentowi cenę niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania towaru lub dowodu jego odesłania.

Bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów udziela mieszkańcom Powiatu Kieleckiego Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Kielcach (osobiście w siedzibie Starostwa Powiatowego w Kielcach, telefonicznie: 41  200 12 80 lub mailowo: ).