Pytania o historię

?70 lat Narodowych Sił Zbrojnych na Ziemi Kieleckiej? ? spotkanie pod tym tytułem odbyło się w Zespole Szkół nr 2 w Chęcinach. W spotkaniu uczestniczył  starosta kielecki Zdzisław Wrzałka.

Kilkudziesięciu uczniów chęcińskiego Zespołu Szkół nr 2 mogło zapoznać się z ciekawymi opowieściami, dotyczącymi działalności żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych na naszym terenie.

? W latach PRL-u nie można było mówić o polskim podziemiu: AK, czy NSZ. Teraz macie okazję nadrobić te zaległości. Korzystajcie z możliwości spotkania z prawdziwym uczestnikiem tamtych wydarzeń ? powiedział na wstępie starosta Zdzisław Wrzałka.

Przewodnikiem po trudnych latach II wojny światowej i czasów powojennych był Zenon Markiewicz, prezes świętokrzyskiego oddziału NSZ, przewodniczący Powiatowej Rady Kombatantów i Osób Represjonowanych przy staroście kieleckim. W pierwszej części spotkania opowiadał on o powstaniu ruchu oporu na terenie II Rzeczypospolitej.

? Istniały trzy główne organizacje: Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie i właśnie Narodowe Siły Zbrojne ? wyjaśniał Markiewicz. Młodzież mogła się dowiedzieć również o trudach codziennego życia żołnierzy ukrytych w lasach. Na terenie ówczesnego województwa kieleckiego prężnie działała Brygada Świętokrzyska NSZ. Jednak na początku 1945 r. musiała wycofać się przez Czechy. Tam też wyzwoliła obóz koncentracyjny w Holiszowie, uwalniając 700 kobiet, w tym prawie 200 Polek i około 200 Żydówek.

Drugi z prelegentów dr Tomasz Domański, historyk kieleckiej delegatury Instytutu Pamięci Narodowej przedstawił genezę powstania NSZ 20 września 1942 r., działalność przeciwko Armii Czerwonej, NKWD, UB i komunistycznemu aparatowi władzy w czasie II wojny światowej oraz po jej zakończeniu.

W drugiej część spotkania uczniowie zadawali pytania. Byli ciekawi, m. in. skąd żołnierze NSZ brali broń? Zenon Markiewicz opisywał rozbrajanie pojedynczych Niemców, ataki na tzw. ?policję granatową? czy wręcz potyczki z większymi oddziałami okupanta. Na pytanie o wiek przyjmowanych do służby wyjaśnił, że trzeba było mieć skończone 18 lat oraz umieć czytać i pisać. Wtedy 80 proc. społeczeństwa było analfabetami! Uczniowie pytali również o powojenne losy NSZ-owców. Obaj goście podawali przykłady mordów sądowych i fałszowania historii. NSZ nazywany był organizacją faszystowską i bandycką. Dr Tomasz Domański wyjaśniał, że była to tylko próba zdyskredytowania prawdziwych patriotów. Z kolei Zenon Markiewicz tłumaczył, że pojawiały się oddziały podszywające się pod NSZ, które zakładał sam Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, aby móc sfabrykować rzekome dowody na kryminalną działalność NSZ. Na koniec, zaapelował, aby w najbliższej przyszłości historycy przeprowadzili debatę na chłodno oceniającą bilans działalności wszystkich organizacji polskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej i po jej zakończeniu.

Spotkanie historyczne w Zespole Szkół nr 2 w Chęcinach było drugim z kolei. W maju tego roku również w tamtejszej szkole odbyło się spotkanie ze Związkiem Sybiraków i Rodziną Katyńską. Starosta kielecki Zdzisław Wrzałka zapowiada kolejne tego typu inicjatywy w pozostałych powiatowych szkołach. Gośćmi będą, m. in. żołnierze Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i innych organizacji kombatanckich.

Rafał Wolski