Obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów w Chmielniku
24 Marca 202324 marca w Chmielniku, pod obeliskiem ku czci Sprawiedliwych Marii i Wacława Stradowskich, starosta kielecki Mirosław Gębski oraz burmistrz Miasta i Gminy Chmielnik Paweł Wójcik wraz z harcerzami uczcili Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Po złożeniu kwiatów przed obeliskiem ku czci Sprawiedliwych przeszli na pobliski cmentarz.
We wrześniu 2022 roku w Chmielniku odsłonięty został obelisk ku czci Sprawiedliwych Marii i Wacława Stradowskich. Zostali oni zamordowani za pomoc Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Starosta kielecki Mirosław Gębski był współorganizatorem tego wydarzenia.
Przypomnijmy, Maria Stradowska (wdowa) oraz jej dzieci: Wacław, Matylda i Kazimiera mieszkali w Chmielniku. Jesienią 1942 roku Niemcy rozpoczęli likwidację getta w Chmielniku. Stradowscy przyjęli pod swój dach braci Pasternaków oraz nieznane z imienia małżeństwo z dzieckiem, którym groziła śmierć. Ukryli ich w jednym z pomieszczeń, skąd wychodzili tylko nocą. 31 stycznia 1943 roku, wskutek donosu, w domu Stradowskich pojawili się niemieccy żandarmi z chmielnickiego posterunku. W trakcie rewizji odkryli kryjówkę i natychmiast rozstrzelali znajdujących się w niej Żydów. W wyniku rozprawy sądowej Maria i Wacław Stradowscy zostali skazani na śmierć. Wyrok wykonano 23 grudnia 1943 roku. Zwłoki zabitych Żydów przeniesiono na cmentarz żydowski w Chmielniku. Do dziś nie wiadomo, gdzie spoczywają ciała Polaków, którzy im pomogli.
Dzień 24 marca ustanowiony został świętem państwowym na mocy ustawy Sejmu RP z 6 marca 2018 r. jako Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Dzień ten został wybrany dla upamiętnienia zbrodniczej egzekucji dokonanej przez niemiecką żandarmerię w Markowej, na Podkarpaciu, na rodzinie Ulmów. Niemcy zamordowali wówczas rodziców wraz z 6 dzieci oraz 8 ukrywanych przez nich Żydów.
Obchody Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką w Chmielniku