Wdrażanie nowego systemu awansu zawodowego nauczycieli w świetle przepisów przejściowych

Już 1 września wejdą w życie zmiany dotyczące zasad ubiegania się o stopień nauczyciela mianowanego i dyplomowanego.

Uzyskiwanie stopnia nauczyciela mianowanego od 1 września 2022 r.

1. Nauczyciele ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego według nowych przepisów (ustawy - Karta Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2022 r. oraz nowego rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli):

1. nauczyciele zatrudniani w szkole począwszy od 1 września 2022 r.,
2. nauczyciele zatrudnieni w szkole przed 1 września 2022 r., którzy do 31 sierpnia 2022 r. nie uzyskali stopnia nauczyciela kontraktowego,
3. nauczyciele zatrudnieni w szkole przed 1 września 2022 r., którzy do 31 sierpnia 2022 r. uzyskali stopień nauczyciela kontraktowego lecz do 31 sierpnia 2027 r. nie uzyskają stopnia nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych.

Nauczyciel ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego według nowych przepisów:

• posiada status nauczyciela początkującego (nie jest to stopień awansu zawodowego);
• odbywa przygotowanie do zawodu nauczyciela w wymiarze 3 lat i 9 miesięcy lub w wymiarze skróconym do 2 lat i 9 miesięcy;
• w okresie odbywania przygotowania do zawodu ma przydzielonego mentora;
• w drugim oraz ostatnim roku przygotowania do zawodu jego praca podlega ocenie zgodnie z przepisami nowego rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie oceny pracy nauczycieli, które przewiduje dokonywanie oceny pracy według określonych w nim szczegółowych kryteriów. Uzyskanie co najmniej dobrej oceny pracy w ostatnim roku przygotowania do zawodu jest jednym z warunków nadania stopnia nauczyciela mianowanego. W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy w trakcie odbywania przez nauczyciela przygotowania do zawodu nauczyciela dyrektor szkoły dokona oceny pracy nauczyciela za okres dotychczas odbytego przygotowania do zawodu nauczyciela w terminie nie dłuższym niż 21 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy;
• w ostatnim roku przygotowania do zawodu nauczyciel prowadzi zajęcia w obecności komisji powołanej przez dyrektora szkoły. Komisja wydaje opinię o przeprowadzonych zajęciach. Uzyskanie pozytywnej opinii jest jednym z warunków nadania stopnia nauczyciela mianowanego;
• tak jak obecnie przystępuje do egzaminu przed komisją egzaminacyjną.

Rozwiązanie przejściowe dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego według nowych przepisów, którzy pracowali w szkole przed 1 września 2022 r.

Nauczycielom, którzy do 31 sierpnia 2027 r. nie uzyskają stopnia nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych, oraz nauczycielom, którzy do 31 sierpnia 2022 r. nie uzyskali stopnia nauczyciela kontraktowego, do okresu odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela wlicza się okres dotychczasowego zatrudnienia nauczyciela w szkole w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami, z wyłączeniem okresów nieobecności nauczyciela w pracy trwających nieprzerwanie dłużej niż 30 dni, z wyjątkiem okresów urlopu wypoczynkowego, z tym że w przypadku odbywania przygotowania do zawodu nauczyciela w wymiarze:

• 3 lata i 9 miesięcy - okres wliczany do okresu przygotowania do zawodu nauczyciela nie może być dłuższy niż 3 lata,
• 2 lata i 9 miesięcy - okres wliczany do okresu przygotowania do zawodu nauczyciela nie może być dłuższy niż 2 lata.

1. Nauczyciele ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych (ustawy - Karta Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym przed 1 września 2022 r. oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2020 r. poz. 2200))

Nauczyciele, którzy do dnia 31 sierpnia 2022 r. uzyskają stopień nauczyciela kontraktowego. lecz do tego dnia nie uzyskają stopnia nauczyciela mianowanego.

Nauczyciel ubiegający się o stopień nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych:

• odbywa staż na stopień nauczyciela mianowanego, w trakcie którego ma przydzielonego opiekuna stażu;
• opracowuje plan rozwoju zawodowego na okres stażu oraz sprawozdanie z jego realizacji, po otrzymaniu którego dyrektor szkoły dokonuje oceny dorobku zawodowego nauczyciela;
• może rozpocząć staż na stopień nauczyciela mianowanego po przepracowaniu w szkole co najmniej 2 lat od uzyskania stopnia nauczyciela kontraktowego.

Rozwiązania przejściowe dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela mianowanego według przepisów dotychczasowych:

• w przypadku nauczycieli, którzy przed 1 września 2021 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego, wymiar stażu na stopień nauczyciela mianowanego, skraca się o rok;
• w przypadku nauczycieli, którzy na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1287) odbyli staż na stopień nauczyciela kontraktowego w wymiarze 12 miesięcy i którzy nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela mianowanego przed dniem 1 września 2022 r., staż na stopień nauczyciela mianowanego trwa 9 miesięcy.

Przykładowa ścieżka awansu zawodowego nauczycieli zatrudnionych zgodnie z wymaganymi kwalifikacjami w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć, którzy nie mają przerw w zatrudnieniu lub przerw w świadczeniu pracy, a staż na stopień nauczyciela mianowanego rozpoczęli lub rozpoczną w roku szkolnym, w którym nabędą uprawnienia do rozpoczęcia tego stażu:

Uzyskiwanie stopnia nauczyciela dyplomowanego od dnia 1 września 2022 r.

1. Nauczyciele ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego według przepisów nowych (ustawy - Karta Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym od 1 września 2022 r. oraz nowego rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli)

Nauczyciele, którzy przed 1 września 2022 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego.

Nauczyciel ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego według nowych przepisów:

• aby uzyskać stopień nauczyciela dyplomowanego musi przepracować w szkole od dnia uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego co najmniej 5 lat i 9 miesięcy lub w określonych przypadkach 4 lata i 9 miesięcy (nie odbywa stażu);
• w ostatnim roku pracy przed złożeniem wniosku o podjęcie postępowania kwalifikacyjnego występuje do dyrektora szkoły z wnioskiem o dokonanie oceny pracy. Uzyskanie co najmniej bardzo dobrej oceny pracy jest jednym z warunków nadania stopnia nauczyciela dyplomowanego. Ocena dokonywana jest zgodnie z nowym rozporządzeniem w sprawie oceny pracy nauczycieli, które przewiduje dokonywanie tej oceny według szczegółowych kryteriów. Ocena pracy na wniosek nauczyciela ubiegającego się o stopień nauczyciela dyplomowanego dokonywana jest za okres ostatnich 3 lat pracy przed dokonaniem tej oceny. W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej szkoły nauczyciela mianowanego, dyrektor szkoły dokonuje oceny pracy nauczyciela za okres dotychczasowej pracy w tej szkole, po uzyskaniu stopnia nauczyciela mianowanego, w terminie nie dłuższym niż 21 dni odpowiednio od rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy lub przeniesienia do innej szkoły;

Rozwiązania przejściowe dla nauczycieli ubiegających się o stopień nauczyciela dyplomowanego według nowych przepisów - skrócenie w okresie przejściowym okresu pracy wymaganego do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego

Nauczycielom, którzy stopień nauczyciela mianowanego uzyskali lub uzyskają według przepisów dotychczasowych i do 1 września 2022 r. nie rozpoczęli stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego, okres pracy w szkole skraca się o:

1. 2 lata - jeżeli:
   a)  odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w dotychczasowym wymiarze albo
   b)  uzyskali przed dniem 1 września 2022 r. stopień nauczyciela mianowanego z mocy prawa na podstawie art. 9a ust. 4 lub 5 ustawy - Karta Nauczyciela, albo
   c)  uzyskali stopień nauczyciela mianowanego, będąc nauczycielem urlopowanym lub zwolnionym z obowiązku świadczenia pracy, po upływie 5 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego;
2. rok - jeżeli odbyli staż na stopień nauczyciela mianowanego w wymiarze skróconym na podstawie ustawy z dnia 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (ustawa ta skróciła wymiar stażu na stopień nauczyciela mianowanego o rok, a w przypadku jednej grupy o rok i 9 miesięcy) albo uzyskali stopień nauczyciela mianowanego, będąc nauczycielem urlopowanym lub zwolnionym z obowiązku świadczenia pracy, po upływie 4 lat od dnia nadania stopnia nauczyciela kontraktowego;

1. Nauczyciele ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego według przepisów dotychczasowych (ustawy - Karta Nauczyciela w brzmieniu obowiązującym przed 1 września 2022 r. oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 lipca 2018 r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli (Dz. U. z 2020 r. poz. 2200))

Nauczyciele, którzy przed dniem 1 września 2022 r. rozpoczęli staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, lecz do tego dnia nie uzyskali tego stopnia.

Nauczyciel ubiegający się o stopień nauczyciela dyplomowanego według przepisów dotychczasowych:

• odbywa staż na stopień nauczyciela dyplomowanego zgodnie z przepisami obowiązującymi przed 1 września 2022 r.;
• po zakończeniu stażu opracowuje sprawozdanie z realizacji planu rozwoju zawodowego, po otrzymaniu którego dyrektor szkoły dokonuje oceny dorobku zawodowego nauczyciela.

Ostatnim rokiem szkolnym, w którym można było rozpocząć staż na stopień nauczyciela dyplomowanego, był rok szkolny 2021/2022. Od  1 września 2022 r. nie ma już możliwości rozpoczęcia stażu na stopień nauczyciela dyplomowanego.

 Źródłó: Ministerstwo Edukacji i Nauki