Program Centrum Edukacyjnego IPN Przystanek Historia MAJ 2017
5 Maja 2017
WYDARZENIA OTWARTE
WYSTAWY
Polska armia Stalina
Wystawa prezentuje historyczny kontekst powstania polskich sił zbrojnych powołanych w 1943 r. na terenie ZSRR. Formacja ta znana była pod różnymi nazwami m.in. Wojska Polskiego na Wschodzie, Armii Polskiej w ZSRR, kościuszkowców (od nazwy I Dywizji im. Tadeusza Kościuszki), berlingowców (od nazwiska dowódcy gen. Zygmunta Berlinga), ale najbardziej utrwaloną nazwą było Ludowe Wojsko Polskie. Powołana formacja wojskowo i politycznie była podporządkowana ZSRR. Tworzyli ją Polacy, którzy pozostawali na terenie ZSRR po wyjściu armii gen. Władysława Andersa (oddziały wojska polskiego podporządkowanego rządowi RP na emigracji) ze Związku Radzieckiego do Iranu w 1942 r. Wstąpienie do armii Berlinga dla tych, którzy „nie zdążyli do Andersa”, było jedną z niewielu szans na powrót do Polski i podjęcie walki z niemieckim okupantem. Wystawa opracowana przez Oddział IPN w Lublinie.
Całe życie rtm. Witolda Pileckiego dla Wolnej i Niepodległej
Wystawa przedstawia sylwetkę niezłomnego rotmistrza Witolda Pileckiego (1901–1948), jednego z najwierniejszych, najdzielniejszych i najbardziej ofiarnych żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej. Związany z Wileńszczyzną Pilecki był ochotnikiem w wojnie polsko–bolszewickiej i uczestnikiem walk w kampanii wrześniowej 1939 r. w ramach Armii „Prusy”. W 1940 r. dobrowolnie dał się aresztować Niemcom aby dostać się do KL Auschwitz, gdzie organizował konspirację. Po ucieczce z obozu w 1943 r. sporządził pierwszy raport opisujący eksterminację więźniów KL Auschwitz. W latach 1943–1944 Pilecki służył w Oddziale II Kedywu Komendy Głównej Armii Krajowej, w Powstaniu Warszawskim walczył w batalionie „Chrobry II”. Po uwolnieniu z obozu jenieckiego trafił do 2 Korpusu Polskiego, wrócił do Polski z zadaniem utworzenia tajnej siatki informacyjnej. W maju 1947 r. aresztowany, a w marcu 1948 r. skazany na śmierć w procesie pokazowym. 25 maja 1948 r. zamordowany przez komunistów. Wystawa opracowana przez Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Wystawy prezentowane będą w maju w godzinach otwarcia Przystanku Historia.
UROCZYSTOŚCI
08.05.2017, godz. 17.00: uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności, podczas której odznaczeni zostaną działacze opozycji antykomunistycznej w PRL z byłego województwa kieleckiego. Odznaczenia zostaną wręczone przez Zastępcę Prezesa IPN dr Mateusza Szpytmę.
KŁOPOTY Z HISTORIĄ
11.05.2017, godz. 17.00: spotkanie z Ewą Siemaszko oraz prof. dr hab. Grzegorzem Motyką „Wołyń–trudne pytania” dotyczyć będzie polsko-ukraińskiego konfliktu, który w latach 40. ubiegłego stulecia toczył się krwawo na Wołyniu i w Galicji Wschodniej między współobywatelami jednego państwa – II Rzeczypospolitej.
HISTORIA DLA KAŻDEGO
16.05.2017, godz. 17.00: wykład Marzeny Grosickiej „Nierozliczone fałszerstwa, czyli jak komuniści zdobywali władzę w Polsce” poświęcony będzie referendum z 30 czerwca 1946 r., które zostało sfałszowane, podobnie jak zagwarantowane w Jałcie „wolne i nieskrępowane” wybory do Sejmu – 19 stycznia 1947 r. komuniści ponownie oszukali Polaków, aby zdobyć władzę w kraju.
SEANS HISTORYCZNY
24.05.2017, godz. 17.00: projekcja filmów dokumentalnych „Moje serce zostało we Lwowie”, reż. A.Czerniakowska (30 min.) oraz „Moje Wilno”, reż. A. Czerniakowska (37 min.)
Oba filmy traktują o utraconych w wyniku II wojny światowej Kresach. Przedstawiają wielowiekowe bogactwo świątyń, zamków, pałaców, cmentarzy – ostatnich świadków nieistniejących już społeczności miast o wielokulturowej i wielonarodowej historii.
OFERTA DLA SZKÓŁ
WARSZTATY
18.05.2017, godz. 10.00 oraz 12.00: warsztaty „Czerwone maki na Monte Cassino”, poświęcone jednej z najsłynniejszych bitew Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w czasie II wojny światowej, połączone z nauką śpiewania znanej pieśni.
22.05.2017, godz. 14.00: szkolenie dla nauczycieli z województwa świętokrzyskiego „Okaleczony kraj. Polska po zakończeniu II wojny światowej” w ramach seminarium „Polski wiek XX – losy państwa i narodu”.
SEANS HISTORYCZNY
W ramach obchodów Narodowego Dnia Zwycięstwa, upamiętniających zakończenie II wojny światowej w Europie, proponujemy projekcję filmów dokumentalnych „Moje serce zostało we Lwowie” lub „Moje Wilno” w terminie dogodnym dla zainteresowanej szkoły.
WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE
18.05.2017, godz. 18.00: projekcja filmu „Zaćma” w reż. R. Bugajskiego ramach IV Przeglądu Polskich Filmów Fabularnych „Historia w filmie”, Kino Fenomen (Wojewódzki Dom Kultury), ul. Ściegiennego 2
