Kościół Św. Bartłomieja w Chęcinach

Kościół w Chęcinach wzniesiono u podnóża średniowiecznego zamku, na szczycie tarasowatych skarp. Ufundowany został w pierwszej połowie XIV w., około 1315 r. przez Władysława Łokietka, ale jego budowę dokończył Kazimierz Wielki, ok. 1350 r. Nie zachowała się data erekcji parafii chęcińskiej. Kościół w okresie reformacji był w rękach innowierców, ponownie konsekrowano go po zwróceniu katolikom w 1603 r. W pierwszej połowie XVII w. świątynię rozbudowano. Gruntownie restaurowana była ona w latach 1830-1840. Ostatnie prace remontowe wykonano w latach 2010 - 2013 w ramach projektu „Świętokrzyski Szlak Architektury Drewnianej i Średniowiecznej - Skarbiec Świętokrzyski”. Odrestaurowane zostały wówczas ołtarze i zabytkowe organy. Ponadto renowacja objęła malowanie tynków i polichromii, wymianę pokrycia dachowego i dzwonów.

Kościół, orientowany, zbudowany z cegły i otynkowany, zachował pierwotny charakter gotycki. Do trójnawowej świątyni wchodzimy przez północną kruchtę. Wyposażenie wnętrza jest przeglądem stylów od gotyku do rokoka. Z okresu renesansu pochodzą stalle (ławki) w prezbiterium, z malowanymi na zapleckach (wysokich oparciach) scenami z życia św. Franciszka. Wczesnobarokowy ołtarz główny z pierwszej połowy XVII w., w nim obraz św. Bartłomieja i św. Anny (na zasuwie). W nawie południowej mieści się renesansowa kaplica Trzech Króli, uważana za małe arcydzieło. Późnorenesansowy ołtarz z bogato rzeźbionym w marmurze chęcińskim i białym wapieniu, krucyfiksem, narzędziami Męki Pańskiej i figurami alegorycznymi zdobi umieszczona w jego podstawie płaskorzeźba „Holdu Trzech Króli”. Ufundował ją Włoch Kasper Fodyga, wójt i mecenas Chęcin, z przeznaczeniem na kaplicę i grobowiec rodzinny. Do dnia dzisiejszego w kaplicy grobowej zachowały się szczątki rodu Fodygów.

W kościele jest 5 ołtarzy bocznych. Jeden z nich poświęcony jest św. Barbarze, patronce chęcińskich górników, z obrazem z 1707 r.

W nawach i prezbiterium przykrycie stanowią sklepienia kolebkowo - krzyżowe z dekoracyjnymi żebrami wykonanymi ze stiuku. Z detali kamieniarskich zachowało się kilka portali - najstarszy z nich, prowadzący z zakrystii do skarbczyka, jest późnogotycki, z końca XV stulecia.

Legenda głosi, że kościół połączony był z zamkiem podziemnym przejściem. Jego wylot znajdować się miał pośrodku dziedzińca zamkowego, gdzie do dziś widoczny jest wykuty w skale otwór.